Keti koti 2021; hoe zag het leven van de vrouwelijke tot slaaf gemaakten eruit?
Een artikel van Safe Haven
Op 1 juli wordt door het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis jaarlijks de Nationale Herdenking Nederlands Slavernijverleden en het Keti Koti Festival georganiseerd. Keti Koti is een terugkerende Surinaamse feestdag ter viering van de afschaffing van de slavernij. De naam betekent ketenen doorbroken. De herdenking vindt ieder jaar plaats in Amsterdam bij het Nationale Slavernij Monument.
Op 1 juli 1863 kwam een einde aan een periode van ruim 200 jaar slavernij in de toenmalige Nederlandse koloniën. De afschaffing van de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen wordt jaarlijks herdenkt, maar is het belangrijk om te blijven kijken en leren van het gruwelijke slavernijverleden. Door Keti Koti en de Nationale herdenking staat Nederland stil bij het verleden en kijkt vooruit naar de toekomst. Op deze manier wordt er vrijheid, gelijkheid en verbondenheid gevierd.
De afgelopen jaren wordt er steeds meer bekend over het leven van de tot slaaf gemaakten ten tijden van de slavernij. We kennen allemaal de verhalen van hen die zich letterlijk dood moeten werken op de plantages, de mishandeling en rassenscheiding, de onderdrukking, etc. Waar we bijna niets van horen zijn de verhalen over de vrouwen ten tijde van de slavernij. Niet alleen is er veel minder bekend over het aandeel van Nederland in de trans-Atlantische slavernij, ook is dat deel dat bekend is vooral belicht vanuit het perspectief van mannelijke tot slaaf gemaakten. Wat gebeurde er met de vrouwen? Allereerst, als een vrouw ‘vrij’ was (wat betekent dat ze niet tot slaaf was gemaakt) werd ze vaak opgekocht door een plantage-eigenaar. Ze moest dan vaak in zijn huis werken, huishoudelijke taken uitvoeren en een van de belangrijkste dingen; kinderen baren. Tot slaaf gemaakte vrouwen werden namelijk gebruikt als een ‘handig en goedkoop’ middel om meer slaven te produceren. Omdat er in de tijd van de slavernij door de slechte hygiëne sprake was van grote kindersterfte, werden vrouwen vanaf hun dertiende al systematisch verkracht. Dit gebeurde zowel door mannelijke tot slaaf gemaakten als door plantage eigenaren, directeuren of andere hooggeplaatste witte mannen. Er werd deze vrouwen vrijheid beloofd, als ze ten minste 15 kinderen hadden gebaard. Maar de vrouwen werden niet alleen gebruikt om kinderen te baren. Het genot van de mannelijke ‘dienaren’ stond ook hoog op het lijstje. Als je als witte man een slaaf bezat, was dat een teken van rijkdom en macht. Vaak leenden zij de vrouwelijke slaven uit aan vrienden en collega’s om die rijkdom en macht te tonen. Dan werden ze, vaak ook in groepen, verkracht en vernederd. Dit was absoluut tegen de regels in de tijd van de trans-atlantische slavernij. In principe was verkrachting niet iets wat werd verzwegen op de plantages, men wist dat het gebeurde en keurde het ook goed. Maar het was erger om als witte man met een zwarte vrouw ‘geslachtsgemeenschap’ te hebben, dan dat er verkrachting plaatsvond. Ook werden de tot slaaf-gemaakte mannen gedwongen om groepsverkrachtingen uit te voeren terwijl hun meesters toekeken.
Helaas bestaat er anno 2021 nog genoeg moderne slavernij. Het is niet hetzelfde, maar de ongelijkheid die speelt in de huidige maatschappij is een direct gevolg van onze koloniale overheersing en onderdrukking in het verleden. De geschiedenis van ons slavernijverleden is lang verzwegen, terwijl het institutioneel racisme dat hieruit voortkomt vandaag de dag nog steeds zwarte Nederlanders systematisch benadeelt. We vinden het belangrijk om mensen hiervan bewust te maken en ook onder de aandacht te brengen dat racisme ook te zien is bij seksueel grensoverschrijdend gedrag vandaag de dag. Zo worden zwarte mensen nog steeds geseksualiseerd om hun huidskleur en lopen zwarte vrouwen over het algemeen meer kans om verkracht en aangerand te worden dan witte vrouwen. Daarnaast mogen we niet vergeten dat er nog steeds mensen zijn, ook in Nederland, die worden gebruikt als seksslaaf. Het is mooi dat we deze dag, 1 juli, kunnen gebruiken om onze vrijheid te vieren, maar we moeten ons ook blijven inzetten voor het bestrijden van de moderne slavernij. Dus ja, laten we vieren, laten we samenkomen, laten we eten en dansen en lachen. Maar laten we ook herdenken, huilen, boos zijn, samenwerken en het verschil maken. Opdat iedereen ooit echt vrij kan zijn.
Bronnen:
Comentários